- Giới chung sâm dây ngọc linh
- Sâm dây ngọc linh là gì?
- Loài sâm quý của người Xê Đăng
- Đặc điểm sâm dây ngọc linh
- Sâm Dây Ngọc Linh giá bao nhiêu?
- Các thành phần dược chất bên trong sâm
- Các công dụng chính của sâm dây ngọc linh
- Những cách sử dụng và chế biến sâm dây ngọc linh
- Dùng nấu ăn
- Sắc và ép nước
- Ngâm rượu
- Tác dụng phụ của sâm dây
Vùng đất Ngọc Linh thuộc tỉnh Quảng Nam, Kontum là một “dãy núi vàng” với nhiều loại sâm tự nhiên quý hiếm. Sâm dây ngọc linh đã được biết đến là một dược liệu trong thuốc nam và được người dân dùng từ rất lâu. Loại Sâm này có đặc điểm, và nơi phân bố, tác dụng như thế nào sẽ được chúng tôi làm rõ trong bài viết này. Cùng nhau tìm hiểu chi tiết về công dụng của sâm dây Ngọc Linh cũng như giá bán trên thị trường nhé!
Giới chung sâm dây ngọc linh
Sâm dây ngọc linh là gì?
Sâm dây ngọc linh hay còn có tên thường gọi khác là Đảng Sâm, nó là một loại cây sống lâu năm ở khu vực Đông Bắc Châu Á, thường sâm mọc trong các cánh rừng thưa dưới những cây to.
Đây được coi là một dược liệu quý không thể thiếu trong những thang thuốc “thập toàn đại bổ” đã được nhiều lương y đã tin dùng suốt hàng nghìn năm qua.
Sâm dây loại tốt có thân ngắn, cứng và to sần sùi, có màu nâu sậm giống như màu cánh gián, có đặc tính trị bệnh cao, tác dụng kích thích hệ miễn dịch, bổ toàn thân, giúp cơ thể tăng sản xuất hồng cầu, giảm bạch cầu…
Ở Kon Tum, sâm dây ngọc linh được xem như một dược liệu phổ biến, là báu vật trong nhà dùng để tiếp khách quý trong những dịp lễ, tết. Rượu sâm dây Kon Tum thì rất ngon và thơm, và mang vị ngọt dịu nhẹ và không có tác dụng phụ như một số dược liệu khác.
Người ta thường dùng rễ cây phơi hoặc sấy khô, thân được dùng để ngâm rượu cũng rất tốt cho sức khỏe. Thời điểm thu hoạch được sâm dây ngọc linh kon tum là vào những tháng đầu mùa thu, đào lấy rễ và thân, rửa sạch, và phơi khô, hút chân không để bảo quản được lâu ngày.
Loài sâm quý của người Xê Đăng
Dãy núi Ngọc Linh hùng vĩ nổi tiếng với quốc bảo sâm dây linh với giá trị triệu đồng lên đến hàng trăm triệu đồng. Ngoài ra, Ngọc Linh còn loài sâm khác được phát hiện bởi đồng bào Xê Đăng sống quanh chân núi gọi là sâm dây ngọc linh. Sâm dây ngọc linh hay con gọi là đẳng sâm có tên khoa học: Codonopsis javanica, là loài là loài dây leo, với củ dùng làm thuốc bổ, loài sâm này được ví như sâm của người nghèo bởi nhiều công dụng, giá rẻ, và dễ kiếm trong tự nhiên.
Đồng bào Xê Đăng từ lâu đã sử dụng sâm dây ngọc linh để phục hồi sức lực khi đi rừng cũng như sử dụng để chế biến món ăn bồi dưỡng cho người già, và phụ nữ, trẻ em. Với nhiều công dụng cũng như chất lượng dược tính cao, thì loại sâm này được xem như một loại đặc sản quý, món quà biếu mỗi khi du khách đến với vùng Ngọc Linh, hay với các dịp lễ tết.
Hiện nay, sâm dây ngọc linh rất được ưu chuộng, và tìm mua dẫn đến tình trạng khai thác quá mức, loài sâm này ngày càng ít đi trong tự nhiên. Với chính sách hỗ trợ, cũng như nhiều chủ trương của nhà nước, thì đồng bào Xê Đăng bắt đầu trồng loài sâm dây ngọc linh này trong điều kiện bán hoang dã như một loài cây phát triển kinh tế của đông bào nơi đây.
Đặc điểm sâm dây ngọc linh
Sâm dây ngọc linh là dạng cây thân leo hoặc bò, thuộc loại rễ sinh củ, và có tuổi thọ cao, được phân nhánh, có chiều dài tầm 2-4m.
Có phần thân hình trụ dài, phía dưới có lông mịn, phía trên thì nhẵn, màu vàng hơi nhạt.
Phần lá mỏng được mọc đối xứng nha có hình trứng, hoặc hình trái tim, màu xanh lá nhạt, mặt dưới được bao phủ bởi phần lông nhu màu trắng
Đối với Sâm tươi, thì củ nhìn ốm, dài, mềm, mọc riêng lẻ. Sâm khi đã sấy khô sẽ có màu nâu sậm, hơi quắt lại, sẽ có vị ngọt, tính ấm.
Sâm Dây Ngọc Linh giá bao nhiêu?
Hiện nay, trên thị trường sâm dây ngọc linh đang được bán tràn lan với nhiều mức giá khác nhau từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng. Thế nhưng, đây chỉ là những loại sâm giả, sâm này không có tác dụng trong việc cải thiện sức khỏe con người.
Thông thường thì 4 kg sâm tươi mới bằng 1 kg sâm dây do đó, giá của sâm dây cực kỳ đắt. Nó có thể có giá lên chục triệu đến vài trăm triệu đồng đối với hàng thật. Tuy nhiên nói về hiệu quả thì sâm tươi vẫn được nhiều nhà nghiên cứu đánh giá cao hơn vì sâm tươi có lượng saponin nhiều hơn, và có nhiều công dụng hơn sâm dây.
Do đó, mọi người nên sử dụng sâm dây để hỗ trợ, điều trị và cải thiện sức khỏe con người thay vì sâm dây hay sâm khô.
Các thành phần dược chất bên trong sâm
Hiện nay, nhiều nhà khoa học sau khi tiến hành nghiên cứu đã tìm thấy trong sâm có chứa nhiều hoạt chất “thập toàn đại bổ” vô cùng quý giá cho sức khỏe con người như:
- Saponin, Alkaloid – là 2 thành phần chữa bệnh hàng đầu mà các cây Sâm nào cũng có.
- Ngoài ra, còn có những hoạt chất Axid Amin, Vitamin C 85,5mg%, Sterol, và Codonopsine, Codonopsis Pilosula, Polysaccharides, Codonolactone, Protid 4,2%, Glucid 13,1%, Xơ 3,3%, Caroten 3,6mg%.
- Các thành phần phụ gồm: Tinh dầu, Glucosid Sentellarin, hay chất khoáng, các nguyên tố vô cơ, các nguyên tố vi lượng, giúp bồi bổ năng lượng, hồi phục cơ thể cho bệnh nhân nhanh chóng.
Các công dụng chính của sâm dây ngọc linh
Tính vị: Vị ngọt hơi đắng,và tính bình
Đông y xếp sâm dây ngọc linh vào nhóm thảo dược bổ khí, hồng đẳng sâm không thể thiếu trong các bài thuốc”Thập toàn đại bổ”,có các công dụng như sau:
- Tác dụng chỉ khát,thanh phế, và bổ trung,ích khí,sinh tinh,trừ phiền,hòa tỳ vị.
- Dùng trong các trường hợp tỳ vị hư,người mệt mỏi,hô hấp kém,hay lòi dom,
- Trị các chứng thiếu máu, và băng huyết,hư lao,bạch huyết,sốt,lỵ mãn tính,kém ăn.
Các nghiên cứu dược học hiện đại xác định sâm dây ngọc linh có những công dụng:
- Nâng cao sức khoẻ, và giảm đi sự mệt mỏi, tăng khả năng thích nghi với sự thay đổi của môi trường
- Hỗ trợ tim mạch khoẻ mạnh, cũng như thúc đẩy tuần hoàn máu đến các cơ quan quan trọng như não bộ, các bộ phận nội tạng, chân tay.
- Tăng chất lượng máu huyết bằng cách tăng số lượng hồng cầu, và giảm nguy bị thiếu máu
- Hỗ trợ hạ huyết áp với những người có tiền sử bị huyết áp cao, từ đó sẽ giảm nguy cơ bị đột quỵ
- Đề phòng viêm nhiễm, và kháng khuẩn hiệu quả
- Long đờm, hay giảm ho, điều trị các bệnh về phổi
- Giúp kích thích vị giác, và ăn ngon miệng, hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn, từ đó điều trị tình trạng còi xương suy dinh dưỡng
- Giảm stress, căng thẳng trong cuộc sống, tạo ra những cảm giác thư giãn thoải mái
- Ngăn ngừa tình trạng lão hoá, cải thiện nhan sắc, và da dẻ hồng hào
Những cách sử dụng và chế biến sâm dây ngọc linh
Sâm dây ngọc linh là một trong các đặc sản không còn lạ lẫm đối với người dân ở Kon Tum và cả những vị khách du lịch khi đến nơi đây. Là một món quà sức khỏe khi mang về xuôi cho bạn bè, người thân và cũng là món ngon đáng thưởng thức khi du hành. Vậy bạn có biết sâm dây ngọc linh được sử dụng và chế biến bằng rất nhiều cách khác nhau không? Và cho dù là cách nào thì chúng đều rất tốt cho sức khỏe mà các bạn nên tham khảo.
Tùy vào mục đích sử dụng thì sâm dây ngọc linh có những cách chế biến khác nhau:
Dùng nấu ăn
Với những món ăn bồi bổ và điều trị dùng sâm dây hầm tiềm với gà, 0vịt, và xượng giúp phục hồi sức khỏe rất hiệu qủa.
Có thể hầm tiềm chung sâm dây ngọc linh với các thảo dược khác như linh chi,Kỳ tử,Tam thất,Đương quy……Hoặc có thể hầm chung với các loại rau củ khác.
Với củ tươi thì người ta còn chế biến thành món mứt sâm dây độc đáo, lạ miệng, và sang trọng dùng trong những dịp lễ tết.
Lá sâm dây ngọc linh còn được dùng làm rau cho các món canh, xào, hay nhúng lẩu…..giúp thanh nhiệt, cũng như nhuận trị táo bón.
Sắc và ép nước
Dùng từ 20-40g sâm dây khô, rồi cắt khúc cỡ 2 đốt ngón tay, sắc với 2 lit nước, để sôi khoảng 10-15 phút để nguội bỏ bả, chắt nước uống trong ngày.
Nước sắc mang màu vàng, với hương thơm,vị đượm đặc trưng của sâm rất phù hợp cho nhày hè oi bức hay những khi làm mệt
Ngoài ra có thể dùng 200g tươi ép nước chung với mia lau, và rễ tranh. Có tác dụng thanh nhiệt giải độc, cũng như chống mệt mỏi.
Ngâm rượu
Với nguyên liệu:
- Sâm dây ngọc linh rất dễ bị nhầm với đẳng sâm rừng tươi Tây Bắc dễ bị trà trộn do vậy khi mua nên chọn những nơi uy tín và nên chọn mua củ to nhiều nhánh. Nên mua loại từ 10 củ trở lên thì sẽ đảm bảo đủ rễ và “tay chân sâm”.
- Theo kinh nghiệm của mình thì khách nên chọn rượu trắng nấu từ gạo là tốt nhất. Nấu thủ công bằng men ta (không nên mua loại rượu dùng men tàu) . Dùng rượu nếp nấu thủ công tầm 40 – 42 độ là sẽ ngon nhất.
- Bình ngâm nên dùng bình thủy tinh là đẹp nhất – Dùng bình sâm của Hàn Quốc rất đẹp và sang
Các bước thực hiện:
Bước 1: Rửa sạch củ sâm dây ngọc linh tươi
- Lưu ý: Không nên nhúng củ sâm dây ngọc linh tươi vào hẳn trong thau nước, hãy dùng khăn mềm vớt nước lên để rửa sạch đất còn bám trên củ sâm hoặc dùng bàn chải chải thật nhẹ củ sâm từ đầu củ đến cuối với nước cho đến khi ra sạch đất, ai kỹ hơn nữa sau khi rửa sạch nên rửa sơ qua với rượu trắng.
- Để ráo nước và dùng quạt để quạt khô ráo, bỏ củ sâm vào bình thủy tinh theo chiều thẳng đứng, và đầu rễ củ sâm cho xuống dưới, thân củ sâm lên trên.
Bước 2. Tiến hành ngâm:
- Xếp nhẹ nhàng củ sâm dây ngọc linh tươi vào bình xếp ngay ngắn, và căn chỉnh sao cho đẹp mắt
- Tiến hành đổ rượu vào bình cho đến lúc ngập củ sâm, đậy kín nắp bình.
- Sau thời gian ngâm từ 3 tháng trở lên là dùng được.
- Tỷ lệ ngâm: 1kg sâm tươi ngâm với khoảng 3l rượu, nếu bạn muốn uống loảng hơn ngâm khoảng 5l (bạn ngâm đặc thì lượng uống sẽ ít hơn so với ngâm loãng)
Cách dùng rượu sâm dây Ngọc Linh:
Rượu sâm có mùi thơm nồng, và màu vàng cánh gián rất đẹp, khi thưởng thức ta sẽ thấy có vị ngọt của sâm:
- Đối tượng sử dụng: Cả Nam và nữ trưởng thành
- Dùng trong mỗi bữa ăn 1 ly uống rượu nhỏ sau bữa ăn tương đương 10-15 ml
- Rượu sâm dây ngọc linh dùng vào buổi tối sẽ tăng sự kích thích trong quan hệ vợ chồng. Tuy nhiên không nên dùng quá liều lượng vào buổi tối sẽ bị mất ngủ.
- Mỗi ngày uống một ly nhỏ rượu sâm dây ngọc linh giúp tăng cường sức khỏe, da dẻ hồng hào, cũng như ăn ngon ngủ yên, tinh thần minh mẫn, sức khỏe dẻo dai hơn để làm việc tốt và hiệu quả công việc sẽ cao hơn
Lưu ý:
- Tránh dùng các đồ kim loại để sắc hoặc ngâm sâm dây
- Nên sử dụng sâm dây đúng liều lượng chỉ định, không được quá lạm dụng nó.
- Không được uống trà trong quá trình sử dụng sâm vì sẽ làm mất hết tác dụng của sâm.
- Không được ăn củ cải hay hải sản sau khi dùng sâm vì sâm dây đại bổ khí, còn hải sản và củ cải thì đại hạ khí, hai thứ sẽ triệt tiêu lẫn nhau, gây hại cho người dùng.
- Người bị cao huyết áp, hay đầy bụng, chướng bụng, đau bụng, phụ nữ mang thai không được dùng sâm dây.
Tác dụng phụ của sâm dây
Sâm dây ngọc linh là 1 thức uống cao quý đã được chứng minh không hề chứa tác dụng phụ, tuy nhiên chúng ta cần thận trọng đối với các trường hợp sau không nên sử dụng, dẫn đến những rủi ro không hay cho người sử dụng:
- Người đã có tiền sử bệnh gan, bệnh thận hạn chế dùng rượu Sâm
- Người hay uống vào rượu bia
- Không dùng cho phụ nữ đang có thai và cho con bú
- Không dùng sâm khi đang ăn hải sản, củ cải vì 2 nguyên liệu này kị nhau..
- Không dùng cùng lúc sâm với trà sẽ không có tác dụng chữa bệnh
Khi bạn có nhu cầu liên hệ Sâm Ngọc Linh MHG
- Office: 39 P. Nguyễn Quốc Trị, Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội
- Tel: 0243.55.77777
- Hotline: 082.511.6688
- Email:info@mhgvietnam.com
- Website: www.samngoclinhmhg.com
- Trụ sở chính: BT7, Lô E9, Đường Phạm Hùng, Cầu Giấy, Hà Nội
Hy vọng với bài viết lần này sẽ giúp các bạn biết thêm cách sử dụng của sâm dây ngọc linh như thế nào. Từ đó tùy vào từng mục đích mà thành phẩm khác nhau để phát huy hết hiệu quả của loài sâm quý này. Cũng với bài viết này, mong rằng các bạn sẽ tìm được địa chỉ tin cậy để mua đúng sản phẩm chất lượng, tránh hàng trôi nổi nhiều hóa chất, hay không tốt cho sức khỏe.
Ý kiến bạn đọc (0)